Чарнобыльская трагедыя нібыта застаецца ў нашай памяці, ззяе злой зоркай у творах класікаў, выклікае ўсплёск цікавасці праз удалы серыял Й. Рэнка, але… Гэта ўжо не нешта датыкальнае, нават матэрыяльнае, а больш мастацкае, тое, што лёгка абрастае лірычнымі здагадкамі і аўтарскімі прыкрасамі.
Такі працэс зразумелы і заканамерны: занадта шмат іншых выклікаў прымае планета, таму і мінулае здаецца ўжо не рэальным, а крыху эфемерным. Але гэта гісторыя, якую і зараз можна перавесці ў фармат відавочнай былі: турыстычны маршрут прывядзе нас на Палессе, дзе сённяшнія «добрасуседскія» адносіны з прыродай яшчэ больш кантрастуюць з трагічнымі падзеямі красавіка 1986-га.
Палескі дзяржаўны радыяцыйна-экалагічны запаведнік унікальны, падобнага тыпу не існуе ў свеце. Ён быў створаны праз 2 гады пасля Чарнобыльскай трагедыі на беларускім сектары зоны адчужэння. У склад увайшлі найбольш пацярпелыя ад аварыі Брагінскі, Нараўлянскі, Хойніцкі раёны. Вядома, што тады не было і думкі пра магчымасць наладзіць экстрэмальны турыстычны маршрут («сталкеры», дарэчы, справу ўзялі ва ўласныя рукі). Больш за тое, дзеля гэтай тэрыторыі было распрацавана асобнае заканадаўства. Асноўныя мэты: прадухіленне пераносу радыенуклідаў на прылеглыя тэрыторыі, кантроль радыяцыйнай абстаноўкі і шэраг іншых, пра якія вам раскажуць у пачатку экскурсіі супрацоўнікі ПДРЭЗ. А таксама правядуць вас па музеі запаведніка: гэта будзе нешта кшталту ілюстраванай перадгісторыі стварэння гэтай найбуйнейшай прыродаахоўнай установы краіны. Флора і фаўна ПДРЭЗ прадстаўлены адпаведна фотаздымкамі і чучаламі жывёл; сялянскі быт, дакладней, яго этнаграфічная асаблівасць – наступная зала.
Навукова-даследчая дзейнасць і суправаджэнне эксперыментальнай дзейнасці запаведніка – гэтым займаецца лабараторыя. Дарэчы, сёлета ПДРЭЗ атрымаў ад МАГАТЭ спецыяльнае абсталяванне для ацэнкі радыелагічных пагроз, звязаных з ляснымі пажарамі.
Зразумела, што гаспадарчая дзейнасці на тэрыторыі запаведніка вядзецца з пэўнымі абмежаваннямі, кантролем за, напрыклад, вытворчасцю мёду (бытуе няправільнае меркаванне нібыта мёд не назапашвае радыенукліды) займаецца тая ж лабараторыя. У цэлым, аналізы маніторынгу, які пастаянна вядзецца па розных напрамках, дазваляюць рабіць пэўныя прагнозы. Так, распрацаваны мадэлі, якія ўлічваюць радыеактыўны распад і могуць супастаўляцца з мадэлямі, закладзенымі яшчэ ў 90-х гадах. Параўнанне вынікаў сведчыць пра эфектыўнасць канкрэтнай мадэлі. Навуковая дзейнасць мае свой лагічны працяг і ў публікацыях, у тым ліку міжнародных.
Такая аглядная экскурсія – добрая «гістарычная даведка», але прыязджаюць сюды не па гэта. Турыстаў вабіць тое, што знаходзіцца за сценамі адміністрацыйных будынкаў. Цікавым вопытам для наведвальнікаў ПДРЭЗ стане шпацыр побач з зубрамі. Толькі на гэты раз у вальер адправяцца людзі, а зубры будуць велічна разглядаць гасцей.
Для ілюстрацыі наступнай кропкі нашага маршруту добра пасуе зламаны гадзіннік. Усюды стрэлкі цікаюць, час ідзе, а тут – шматгадовая паўза. І нават прысутнасць у пэўных аб'ектах «рукі дэкаратара»: вось часопіс, быццам «нядбайна кінуты» на бачным месцы, ці школьны ранец забыты ля парты, – гэтая пастановачнасць не псуе адчуванне рэальнасці. Жылыя дамы, школа, магазін, дом культуры… Сапраўды, гэта нашая сумная быль.
Тут жылі больш за 22 тысячы чалавек. На іх зямлю выпала каля 30% ад усяго выпаўшага на Беларусь цэзію – 137, больш за 70% — стронцыю-90 і 97% радыенуклідаў плутонію. Жыхары гэтай тэрыторыі былі адселены, гаспадарчая дзейнасць практычна цалкам спынена. Гэта агульныя факты, не высветлены толькі тысячы асабістых трагедый гэтых людзей.
Узровень забруджвання некаторых тэрыторый запаведніка не дазваляе вярнуць гэтыя землі ў гаспадарчы абарот яшчэ тры стагоддзі. Прагназаваць вяртанне ў абарот зямлі, забруджанай трансуранавымі элементамі, увогуле немагчыма.
Чорная быль на ўласныя вочы – гэты ўнікальны (калі можна так сказаць) турыстычны маршрут трэба ведаць, як трэба ведаць і дату 26 красавіка 1986 года.
Вераніка Барысёнак
Арганізатар паездкі – Нацыянальнае агенцтва па турызме
Answer:
Dear Shivendu Paul and Metali Listeners' Club,
dthank you for your comment! We'll send you some of our souvenirs ASAP.
Stay tuned and 73,
RBI
Hallo Radio Belarus,
ja der Dieter Leupold ist jetzt auch hier im Gästebuch vertreten... Super, bald sind wir alle zusammen hier im "Belarus Hörerclub", Dieter könnte 1.Vorsitzender werden und Jana und Elena Ehrernmitglieder, Helmut Matt Schriftführer, Alfred Albrecht Beisitzer und ich mache Hausmeister:-) Lutz Winkler wie fit bist Du bereits wieder, für Dich finden wir auch eine nette Aufgabe:-) Beste Grüße und ein schönes Wochenende.
Dietmar
Answer:
Lieber Dietmar,
das stimmt, für alle finden wir im Hörerklub eine Aufgabe!:)
Liebe Grüße und einen guten Start in die Woche!
I recently learned my surname is not Polish, but Belarusian. I heard you on shortwave in the past and am so happy to listen online in English. We hear nothing about Belarus here in the US so I am so glad to learn about your country. Keep on broadcasting in English. I also joined the Hoererklub on Facebook as I can understand German. If you have information or a station pennant, I will very much appreciate it.
Sheryl Paszkiewicz, 1015 Green St, Manitowoc WI 54220 USA
Answer:
Dear Sheryl, thank you very much for listening to us! We'll send you some of our souvenirs as soon as we can. By the way, if you're interested, you can participate in our "The Old Country's Loving Call" project and send a greeting to Belarus. You can find more detailed information at http://www.radiobelarus.by/en/content/hukaje_eng
Also, in case you like sports, here's the link to an international competition of ours "My Greetings to 2nd European Games" http://www.radiobelarus.by/en/content/games_eng
73 from the entire staff of RBI! Прывiтанне з Малой Радiзмы :)
Hello from Birmingham United Kingdom!
My name is Michael.
I really enjoyed listening to your program on the Hotbird satellite 13e. I very much love listening to your news and current affairs.
Ask you to send me a small gifts. I hope you guys are all good.
Lots of love from UK
Especially enjoying learning about Belarus. History and culture
Michael Rogers
Flat 2 463 City road Birmingham
B17 8LG
United Kingdom
Answer:
Michael,
thank you very much for listening to us! We're glad that you enjoy our programs. We'll send you some of our souvenirs as soon as we can. Best regards and stay tuned!
Hello. I am a new listener to your English service. I listen on the Radio 1 News app. I enjoyed listening to the news. Do you have any information on shortwave broadcasts you can send me?
Thank you,
Joe Cosimo
23 Ivy Ln, Dupont, PA 18641 U.S.A.
Answer:
Dear Joe, thank you for listening to Radio Belarus International! We're glad that you enjoyed our news. RBI broadcasts on shortwave only in German on 6005 and 3985 kHz. News and programs in English are available via our website and satellites. We'll also send you a postcard and a small souvenir as soon as we can. 73!
Hello,
My name is Younes Lazazi, I am from Algeria.
I am very happy that radio Belarus has started broadcasting in Arabic.
I would like to receive stickers and printed matter of the station and the Arabic and french services if possible.
My address:
Monsieur Younes Lazazi 14 rue Maza Boualem El-Harrach 16009 Alger Algérie
Thank you.
Answer:
Dear Younes Lazazi,
we're happy that you like our boradcasts. We'll send you some of our printed materials via mail in the nearest future. 73!
Dear English Service Radio Belarus,
Greetings to all staff and listeners of English Service of Radio Belarus. We listen your webcast program. Your program quality is very nice. Your website is colorful & documented. We liked your programs, News, and Current Affairs Program. We are interested about Culture, life style of Belarusian people, historical places, Tourist attraction and destination of Belarus.
Please send some program schedule, sticker, view card, Promotional items of Radio Belarus for our club members and students.
We are waiting for your reply.
With best wishes,
SHIVENDU PAUL
President
Metali Listeners' Club
India
Answer:
Dear Shivendu Paul,
thank you very much for listening to us! Your club is among our most dedicated listeners. We will send you some of our promotional products as soon as possible. 73!
Hello!
Did the arabic programmes start? I don't see them on your Internetcast schedule page. Thanks!
Answer:
Hello! The Arabic programmes have been on air since October, every Monday. You can see the schedule and listen to them on our Arabic page http://radiobelarus.by/ar
FM transmitters and frequencies:
Rakitnitsa - 106.2 MHz
Hrodna - 95.7 MHz
Svislach - 104.4 MHz
Heraniony - 99.9 MHz
Braslau - 106.6 MHz
Miadzel - 102.0 MHz
Satellite broadcasting:
see satellite parameters here
