Гістарычная майстэрня імя Леаніда Левіна прадстаўляе незвычайны міжнародны праект

«Забыць боль так цяжка, але яшчэ цяжэй памятаць добрае. Шчасце не пакідае шрамаў. Мірныя часы нічаму нас не вучаць», – так лічыць адзін вядомы амерыканскі пісьменнік і журналіст. Але з цягам часу памяць пра тое «цяжкае» і «балючае» таксама калі не сціраецца, то можа змяняцца.

У 2003 годзе Дортмундскі міжнародны адукацыйны цэнтр, Мінскі міжнародны адукацыйны цэнтр імя І. Раў і Саюз беларускіх яўрэйскіх грамадскіх аб'яднанняў і абшчын заснавалі Гістарычную майстэрню імя Л. Левіна. Гэта адукацыйна-даследчы цэнтр, у якім вядзецца праца па тэмах Халакосту і Другой сусветнай вайны. Захаванне гістарычнай памяці – яшчэ адно пытанне, якім займаецца гістарычная майстэрня. Але справа ў тым, што намаганнямі адной краіны такое пытанне не вырашаецца, а сумесныя праекты  прапануюць паглядзець на тэму з розных бакоў, акрываюць вельмі цікавыя і часам нечаканыя «гарызонты».

«У 2018 годзе да нас звярнуліся партнёры з Расіі з прапановай зрабіць цікавы міжнародны праект “Розныя войны” , –  расказвае кіраўнік гістарычнай майстэрні Ірына Кашталян. – Гэта гісторыя пра адну вайну. Пра тое, як яе па-рознаму ўспрымаюць у розных краінах. Міжнародны калектыў прааналізаваў падручнікі з Расіі, Польшчы, Літвы, Чэхіі, Германіі, Італіі на прадмет, якія ключавыя моманты існуюць у прадстаўленні вайны. Напрыклад, калі вайна пачыналася ці калі скончылася. Разглядаліся і канкрэтныя тэмы, як інфармацыя па-рознаму можа падавацца: штосьці больш схаванае, унутранае, а штосьці дае міжнародную перспектыву. Было б вельмі цікава для настаўнікаў параўнаць разам з вучнямі  зусім непадобныя падыходы да ўспрымання вайны. Праект атрымаў працяг, нам прапанавалі распрацаваць урокі па гэтай тэме. Сабраліся дыдактыкі з Польшчы, Германіі, Расіі і Беларусі. Мы разглядалі пытанні ў  некалькіх накірунках: дзеці падчас вайны, наступствы вайны, культура памяці і таксама пытанні, калі пачалася і скончылася вайна. 

Цікава тое, што ўрокі ствараліся для розных узроставых груп з выкарыстаннем  крыніц тых чатырох краін. Умоўна кажучы, калі гэта дзеці, то гэта гісторыя і беларускага дзіцяці, і дзіцяці з Расіі, Польшчы, Германіі.  Атрымліваем магчымасць прадставіць розныя перспектывы: як перажывалася штодзённасць ці, напрыклад, пагаварыць пра канфлікты памяці, якія могуць паўставаць у розных краінах. 

Гэтыя матэрыялы, даступныя для выкарыстання на пяці мовах, будуць на нашым сайце. Я лічу, што праект вельмі важны для таго, каб паказаць, што мы шукаем агульнае бачанне пра вайну, спрабуем разам захоўваць гэтую памяць і разумеем няпростыя яе бакі. Плануем таксама зрабіць некалькі відэаролікаў па матэрыялах даследавання, якія можа выкарыстоўваць настаўнік падчас тэматычных урокаў. Гэта таксама ўзбагаціць «палітру» нашых настаўнікаў, а таксама ўсіх зацікаўленых». 

Пра іншыя незвычайныя праекты і ініцыятывы ад Гістарычнай майстэрні імя Леаніда Левіна, дыялог паміж пакаленнямі і краінамі, адукацыйныя вэбінары для гісторыкаў з розных краін, «месцы памяці» вы даведаецеся ў тэматычных праграмах міжнароднага радыё «Беларусь».

ВЕРАНІКА БАРЫСЁНАК