ЖЛОБІН. Беларуская глыбінка скрозь прызму гісторыка-краязнаўчага музея (Відэа)

Гісторыя горада ад мамантаў да сённяшняга дня, прырода Жлобінскага краю, беларуская самабытнасць – пра гэта і не толькі даведаліся ў мясцовым гісторыка-краязнаўчым музеі.

Жлобінскі музей заснаваны ў верасні 1987 года ў выніку рэарганізацыі грамадскага Музея народнай славы, адкрыты для наведвальнікаў 15 лютага 1992 года. Адразу ў музеі было ўсяго шэсць залаў. Летась ў лістападзе музей пераехаў у новы прасторны будынак. Зараз там 16 экспазіцыйных залаў, карцінная галерэя, выставачная і лекцыйная залы. Музейны фонд налічвае больш за 20 тысяч экспанатаў.

Галоўным аб’ектам экспазіцыйнага адлюстравання музея з’яўляецца гісторыя горада і раёна. Музей мае ролю навуковага, культурна-асветніцкага і метадычнага цэнтра музейнай справы ў Жлобінскім раёне.

Музейныя залы можна падзяліць тэматычна: археалогія, прырода, беларуская самабытнасць, рэлігія, развіццё горада Жлобіна і чыгункі, рэвалюцыя, Вялікая Айчынная вайна і пасляваенны час. У зале археалогіі Жлобінскага музея размешчаны сапраўдныя косці маманта, да якіх можна нават дакрануцца. Прыцягвае ўвагу і фрагмент старажытнага гаршка з антрапаморфным малюнкам. Дзіўна тое, што малюнак нанесены не зверху пасудзіны, а ўнутры.

Першае згадванне Жлобіна адносіцца да 1635 года, калі горад яшчэ меў статус мястэчка. Назву варта расшыфроўваць выключна з тапаграфічнага пункту гледжання, бо яна старажытная. На ўсходзе Гомельшчыны большасць назваў гарадоў абазначаюць “паселішча на ўзвышшы”, а ў адносінах да Жлобіна – “паселішча на высокім беразе ракі” У горадзе працякае рака Днепр, вядомая сваім моцным цячэннем.

Прырода шчодра надзяліла Жлобіншчыну паўнаводнымі рэкамі, азёрамі і багатымі лясамі. На тэрыторыі раёна размешчаны Рэспубліканскі ландшафтны заказнік «Смычок», у якім 485 відаў раслін, пяць з іх занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь, і 140 відаў жывёл.

 У пачатку XX стагоддзя мястэчка Жлобін было падобна на маленькую вёсачку з драўлянымі пабудовамі. Але паступова Жлобін пачаў развівацца і ўжо ў 1925 годзе набыў статус горада. Сёння ён  цэнтр Жлобінскага раёна.

Зала рэвалюцыі ахоплівае перыяд з 1917 па 1941 год. У гэты складаны час была і Першая Сусветная вайна, і Мікалай II адрокся ад пасады. Аднак Кастрычніцкую рэвалюцыю 1917 года Жлобін перанёс мірна. Гэта звязана з тым, што большасць жыхароў горада былі рабочымі, таму прыход савецкай улады ўспрынялі спакойна. “Калісьці ў мястэчку Жлобін была адна аптэка. Як прынята было казаць, прыйшлі «таварышы» да аптэкара і сказалі, што Чырвонай Арміі патрабуецца ваш веласіпед, і забралі яго. А справа ў тым, што веласіпед быў адзін на ўсю акругу. Неабходна было наведваць хворых, вазіць ім лекі. Акрамя мястэчка Жлобін, былі і бліжэйшыя вёскі. І як сведчыць легенда, напісаў тады ён ліст самому Леніну, каб разабраліся ў гэтым пытанні, і што яму неабходна вярнуць веласіпед. Яго вярнулі”, – расказвае адну з гісторый, якая здарылася ў 1919 годзе, старшы навуковы супрацоўнік музея Кацярына Цісецкая.

Цыкл ваеннай тэматыкі. Шэсць вёсак Жлобіншчыны не былі адноўлены пасля Вялікай Айчыннай вайны – Краснаўка, Залессе, Браткі, Кастрычнік, Замосце і Грушка. Асаблівае месца ў экспазіцыі займаюць падзеі ў канцлагеры Азарычы і расстрэл там яўрэяў.

У музейных залах пасляваеннага перыяду расказваецца пра станаўленне горада і аднаўленне прадпрыемстваў пасля Вялікай Айчыннай вайны. Дарэчы, у экспазіцыі прадстаўлены і экспанаты з Беларускага металургічнага завода. “15 кастрычніка 1984 года лічыцца днём нараджэння БМЗ, бо ў гэты дзень праведзена першая плаўка. Акопаў Дзеражант Лявонавіч – першы дырэктар завода. Яго імем названа адна з вуліц нашага горада і ўсталявана мемарыяльная дошка”, –  адзначае старшы навуковы супрацоўнік Жлобінскага гісторыка-краязнаўчага музея Кацярына Цісецкая. Сёння БМЗ – флагман айчыннай металургіі, а Жлобін прынята лічыць беларускім горадам металургаў.

Адной з 16 залаў Жлобінскага гісторыка-краязнаўчага музея стаў і дзіцячы пакой. Там праходзяць пазнавальныя заняткі з дзеткамі. Падчас экскурсіі і агляду музея малыя стамляюцца і ў дзіцячым пакоі могуць адпачыць і пагуляць з цацкамі. 

Акрамя гэтага, вялікую цікавасць выклікае карцінная галерэя, у якой размешчаны работы жлобінскіх мастакоў. “Такой карціннай галерэі мастакі чакалі даўно, бо у нас не было памяшкання, дзе можна было выставіць свае працы” – расказвае дырэктар Жлобінскага гісторыка-краязнаўчага музея Ніна Шрэйтэр.

Усе музейныя пакоі задзейнічаны ў працы. Для захаванасці экспанатаў маецца фондасховішча. Праз удасканаленне экспазіцый, укараненне новых відаў работы музей раскрывае свой патэнцыял з новага творчага боку і выконвае культурна-асветніцкую функцыю для гасцей і жыхароў Жлобіншчыны!

Аўтар Дзіяна Міхневіч

Фатаграфіі аўтара