"Золата літаральна пад нагамі". Прэзідэнт актуалізаваў задачы па абыходжанні з адходамі

Фота belta.by

Аднаўляльныя і другасныя рэсурсы для Беларусі - гэта "золата", якое літаральна ляжыць пад нагамі, але гэтай сферай у краіне пакуль вельмі слаба займаюцца. Аб гэтым Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка заявіў на нарадзе па пытаннях абыходжання з адходамі і выкарыстання другасных матэрыяльных рэсурсаў, перадае карэспандэнт БЕЛТА.

"Напэўна, для кожнага складу ўрада гэта тэма з'яўляецца лакмусавай паперкай. У нас няма нафты і газу - першасных выкапняў, як вы іх называеце. Але аднаўляльныя і другасныя рэсурсы - гэта наша "золата" літаральна пад нагамі, якім мы вельмі слаба займаемся, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Гэта фраза, якую я вымавіў, датычыцца не толькі Беларусі. Я часта прыводжу прыклад Швейцарыі. Амаль усё перапрацоўваюць. А мы збіраемся і адзін аднаго ўгаворваем".

Аляксандр Лукашэнка папярэдзіў усіх, пачынаючы ад прэм'ер-міністра і старшыні Мінгарвыканкама, што асаблівасць цяперашняга паслявыбарнага перыяду будзе заключацца ў неабходнасці дакладнага і аператыўнага выканання прынятых на ўзроўні кіраўніка дзяржавы рашэнняў. "Адчулі, напэўна, некаторыя. Не будзе, што мы спачатку на ўзроўні Прэзідэнта збіраемся, праводзім мазгавую атаку па тым ці іншым пытанні, а потым дзесяць разоў яшчэ ў Прэзідэнта збіраемся, мелем языкамі, як у народзе кажуць, пераконваючы адзін аднаго, што гэта трэба рабіць. Сабраліся, дамовіліся, не робіце - да пабачэння. Я хачу, каб гэта запомнілі", - сказаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што другасныя рэсурсы - гэта рэзерв для росту эканомікі. Ён нагадаў, што 11 гадоў таму гэта тэма ўжо абмяркоўвалася ў такім жа складзе, і з таго часу было прынята шмат праграм і мерапрыемстваў, укладзены бюджэтныя рэсурсы.

"Далёка мы рушылі наперад у гэтым плане, ці ёсць вынік ад нашага "рыўка"? Радавы беларус адчуў якія-небудзь змяненні, хаця б у сваіх паводзінах пры сартаванні бытавых адходаў або выкарыстанні папяровай упакоўкі?" - паставіў пытанне Прэзідэнт.

Ён заявіў аб неабходнасці комплексна прааналізаваць работу ўрада і выканкамаў у гэтай сферы: "Перш за ўсё хачу ад вас пачуць, якая ў нас сістэма работы ў гэтым плане. Сістэма! Адходы розныя, як мы яго называем, смецце, хто гэтым займаецца, які рух гэтых адходаў - сартаванне, пастаўка прамысловым прадпрыемствам. Як мы гэта выкарыстоўваем, колькі працэнтаў?"

Аляксандр Лукашэнка таксама запатрабаваў ад дакладчыкаў выразна адказаць на пастаўленыя пытанні, а таксама далажыць аб далейшай стратэгіі работы з усімі відамі адходаў; аб выкананні даручэнняў па забеспячэнні шкляной галіны айчыннай сыравінай; гатоўнасці навесці парадак і "вылізаць" краіну ў Год добраўпарадкавання.

Аб слабым атрыманні другасных матэрыяльных рэсурсаў і параджэнні імпарту

"Чаму слаба атрымліваем другасныя матэрыяльныя рэсурсы і спараджаем імпарт? - паставіў пытанне кіраўнік дзяржавы. - Мы імпартуем там, дзе можам перапрацаваць у тым ліку адходы, і абысціся без імпарту. За 2024 год завезлі 22 тыс. т макулатуры, па 2 тыс. т адходаў шкла і пластмас. Мільёны долараў!"

Аб рабоце на апярэджанне і эканоміцы замкнёнага цыкла

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў рабоце з адходамі ёсць два падыходы. Можна "гераічна" змагацца з імі, будуючы новыя палігоны і лініі сартавання. А можна працаваць на апярэджанне: прадухіляць з'яўленне некаторых адходаў. Прэзідэнт у сувязі з гэтым папрасіў далажыць, як працуе эканоміка замкнёнага цыкла.

"Хоць, як мяне інфармуе Камітэт дзяржаўнага кантролю і не толькі, у краіне пакуль не выбудавана празрыстая сістэма ўліку руху адходаў ад іх утварэння да выкарыстання або пахавання. У прамысловасці пахаваны мільёны тон каштоўнай сыравіны, але мала хто гэтай праблемай прадметна займаецца", - канстатаваў кіраўнік дзяржавы. Паводле яго слоў, пакуль поўнасцю не вырашаны пытанні кантэйнернага збору камунальных адходаў.

Аб рабоце аператара другасных матэрыяльных рэсурсаў

Аляксандр Лукашэнка заклікаў даць прынцыповую ацэнку рабоце аператара другасных матэрыяльных рэсурсаў. "Мы структуру стварылі, начальнікі там ёсць. Што зроблена за гэты час? Мы спецыяльна стваралі гэту структуру, па сутнасці, як галоўнага кантралёра ў гэтай сферы ад імя дзяржавы. Ці рацыянальна выкарыстоўваюцца фінансавыя сродкі (Br1,3 млрд за 10 гадоў)? Наколькі абгрунтаваны выбраныя напрамкі інвестыцый, якая ад іх аддача ва ўвязцы з ростам збору?" - абазначыў пытанні кіраўнік дзяржавы.

Ён таксама пацікавіўся прычынамі затрымак з уводам аб'ектаў, а таксама чаму закупляецца параўнальна простае імпартнае абсталяванне (транспарцёры і да таго падобнае), якое ў Беларусі самі здольны вырабляць.

Аб сістэме дэпазітна-залогавага абароту шкляной і пластыкавай тары

Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што ўрад у 2019 годзе не змог выразна абгрунтаваць неабходнасць стварэння сумесна з прыватным інвестарам сістэмы дэпазітна-залогавага абароту шкляной і пластыкавай тары. "Што з пілотнымі праектамі, якія так гучна анансаваліся? Можа, сёння трэба вярнуцца да гэтай тэмы, але ўжо на базе кааперацыі холдынга "Белрэсурсы" і Беларускай шкляной кампаніі?" - адзначыў ён.

Аб вытворчасці са смецця RDF-паліва

Аляксандр Лукашэнка канстатаваў, што на працягу ўжо амаль 10 гадоў шмат балбатні і мала справы ў пытанні вытворчасці са смецця так званага RDF-паліва (ад англ. refuse-derived fuel - "паліва, атрыманае з адходаў") - гранул, якія вырабляюцца з гаручых адходаў.

"Ці выгадны яго выраб, ці запатрабавана яно цэментнымі заводамі і прадпрыемствамі Мінэнерга? Ці ёсць тэхнічныя магчымасці яго выкарыстання і ці складваецца эканоміка ў параўнанні з гэтым жа газам і пелетамі? І наогул, ці адпавядае такое паліва экалагічным нарматывам і куды будзем захоўваць попел?" - паставіў пытанні кіраўнік дзяржавы.

Аб экалагічных нормах і патрабаваннях

"Шмат пытанняў у насельніцтва і арганізацый да экалагічных норм і патрабаванняў. Часам яны (нормы і патрабаванні. - Заўвага БЕЛТА) нелагічныя і вельмі жорсткія, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Чаму старая ферма, дапусцім, не ўяўляе экалагічнай пагрозы, але варта яе знесці - адразу становіцца вялікай праблемай пахаваць адходы або падсыпаць імі сельскую дарогу, калі мы здрабняем гэты бетон?"

Прэзідэнт таксама пацікавіўся, якія прапановы ёсць ва ўрада па мерах адказнасці за аб'ектыўныя парушэнні правіл добраўпарадкавання і парадку на зямлі. "Для грамадзян гэта, напрыклад, неабкошаныя ўчасткі, платы, што пакасіліся, смецце на прысядзібнай тэрыторыі і да таго падобнае", - сказаў Прэзідэнт.